02 ก.ค. ฟันล่างคร่อมฟันบน
ฟันล่างคร่อมบน
ฟันล่างคร่อมฟันบน
โดยปกติการสบฟันทั่วไปนั้น ฟันหน้าล่างจะอยู่หลังฟันบนประมาณ 2 mm. แต่ในบางคนที่มีขากรรไกรบนเล็ก หรือขากรรไกรล่างยื่น ก็จะมีปัญหาฟันล่างคร่อมฟันบน ซึ่งมีการติดต่อสอบถามกันมาอยู่เรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น ฟันล่างคร่อมฟันบนจัดฟันได้มั้ย? ฟันล่างคร่อมฟันบนต้องผ่าตัดหรือไม่? ไม่ผ่าตัดได้เปล่า? ต้องถอนฟันร่วมกับการจัดฟันมั้ย? ถ้าจะแยกชนิดฟันล่างคร่อมฟันบน ออกตามความรุนแรงหรือตามความยากง่ายในการรักษาคร่าวๆได้เป็น 2 ประเภท
1. ขากรรไกรบนและขากรรไกรล่างปกติ
2. มีความผิดปกติของขากรรไกรบน หรือขากรรไกรล่าง
1) ขากรรไกรบนและขากรรไกรล่างปกติ
ในคนไข้ที่ขากรรไกรบนและล่างปกติ มักจะมีฟันล่างคร่อมฟันบนไม่เกิน 1-3 ซี่ ฟันบนดูไม่บานหรือยื่น ฟันล่างไม่ล้มเข้าไปด้านลิ้น การรักษาทางการจัดฟันส่วนใหญ่ไม่ยุ่งยาก ไม่ซับซ้อน
2) มีความผิดปกติของขากรรไกรบนหรือขากรรไกรล่าง
ในคนไข้ที่มีความผิดปกติของขากรรไกรบนหรือขากรรไกรล่างร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็นขากรรไกรบนเล็กหรือขากรรไกรล่างใหญ่ เราจะพอสังเกตคร่าวๆ ได้เมื่อดูจากใบหน้าทางด้านข้าง จะรู้สึกว่าคางยื่น ถ้าดูที่ฟันมักจะมีฟันล่างคร่อมฟันบนมากกว่า 2 ซี่ หรือฟันล่างคร่อมฟันบนทั้งหมด หรืออาจมีฟันล่างคร่อมฟันบนแค่ซี่เดียว แต่มุมฟันบนบาน อาจจะร่วมด้วยกับมุมฟันล่างล้มมาทางด้านลิ้น
การจัดฟันในคนไข้ฟันล่างคร่อมฟันบน ที่มีความผิดปกติร่วมด้วย มักจะมีความซับซ้อนและต้องอาศัยความร่วมมือในการรักษามากกว่าปกติ โดยการรักษาจะแบ่งเป็น 2 แบบ ดังนี้
1) จัดฟันแบบไม่ผ่าตัด
2) จัดฟันร่วมกับการผ่าตัด
1. การจัดฟันล่างคร่อมฟันบนแบบไม่ผ่าตัด
การแก้ไขฟันล่างคร่อมฟันบนแบบไม่ผ่าตัดนั้น มีหลักการคือ ทำให้ฟันหน้าบนบานออก และดึงฟันหน้าล่างเข้าไปข้างในมุมฟันล่างอาจจะล้มไปทางด้านลิ้น เพื่อให้ฟันบนกลับมาอยู่หน้าฟันล่าง ส่วนหลังการรักษาฟันบนจะบานหรือฟันล่างจะเข้าไปด้านลิ้นมากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับความผิดปกติของขากรรไกรของคนไข้แต่ละคน
−ข้อดีของการรักษาแบบไม่ผ่าตัด–
ประหยัดค่าใช่จ่ายมากกว่าการผ่าตัด (ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดขากรรไกรละประมาณ 80,000-150,000บาท) ซึ่งแตกต่างกันในแต่ละสถานที่ที่ทำการรักษา เช่น ร.พ.เอกชน คณะทันตแพทย์ บางท่านอาจจะต้องผ่าตัด 2 ขากรรไกร
ไม่มีผลข้างเคียง จากการผ่าตัด เช่น บวม ชาที่ขากรรไกร
−ข้อเสียของการรักษาแบบไม่ผ่าตัด–
มุมฟันบนอาจจะดูบาน มุมฟันล่างอาจจะดูเอียงไปด้านลิ้น
ขากรรไกรที่ยื่นไม่ได้รับการแก้ไข
มีลูกคางมากขึ้น
อาจจะต้องเติมฟันหน้าบนในผู้ป่วยบางราย
อาจจะมีเหงือกร่น
2. การจัดฟันล่างคร่อมฟันบนร่วมกับการผ่าตัด
การแก้ไขฟันล่างคร่อมฟันบนร่วมกับการผ่าตัดนั้น มีหลักการในการรักษา “ตรงกันข้าม” กับการรักษาแบบไม่ผ่าตัด คือ ฟันล่างจะคร่อมฟันบนมากยิ่งขึ้น เพื่อให้มีระยะในการผ่าตัดแก้ขากรรไกรล่างยื่น
−ข้อดีของการรักษาแบบผ่าตัด–
มีการแก้ไขโครงสร้างความสัมพันธ์ของกระดูกขากรรไกรบนกับกระดูกขากรรไกรล่าง
มุมฟันบนและล่างค่อนข้างปกติกว่าการจัดฟันแบบไม่ผ่าตัด
−ข้อเสียของการรักษาแบบผ่าตัด–
มีค่าใช้จ่ายในการผ่าตัด
เป็นการผ่าตัดใหญ่ต้องดมยาสลบและพักอยู่ที่โรงพยาบาลประมาณ 1 สัปดาห์
มีผลข้างเคียงของการผ่าตัด เช่น บวม ชาที่ขากรรไกร
จากที่อธิบายมาแล้วข้างต้นน่าจะพอทำให้เกิดความเข้าใจในการจัดฟันแก้ไขฟันล่างคร่อมฟันบนมากขึ้น
ขอขอบคุณ Contemporary Orthodontics 6th Edition William Proffit
คำถามที่พบบ่อย
Q: ฟันล่างคร่อมฟันบนต้องผ่าตัดหรือไม่? ไม่ผ่าตัดได้หรือเปล่า?
A: การแก้ไขฟันล่างคร่อมฟันบนนั้น จะต้องผ่าตัดหรือไม่ผ่าตัดขึ้นอยู่กับว่าความผิดปกติของขากรรไกรบนและล่าง มีมากน้อยแค่ไหน ถ้ามีน้อยการจัดฟันแบบไม่ผ่าตัดสามารถทำได้ และเกิดผลข้างเคียงน้อยกว่าการผ่าตัด แต่ความผิดปกติของขากรรไกรมีมาก อาจจะทำไม่ได้เพราะการจัดฟันจะทำให้ฟันหลุดจากกระดูกเบ้าฟัน และความสมดุลของใบหน้าอาจจะดูแย่ลง
Q: รับจัดฟัน ฟันล่างคร่อมฟันบนมั้ย? ฟันล่างคร่อมฟันบนจัดฟันได้หรือไม่?
A: ฟันล่างคร่อมฟันบนสามารถจัดฟันได้ และทางคลินิกทันตกรรมวีเด้นท์รับจัดหากคนไข้ ยอมรับแผนการรักษา ผลข้างเคียงจากการรักษา ตลอดจนถึงให้ความร่วมมือในการรักษาได้ดี เพราะรอยยิ้มที่ดีขึ้นของคุณ คือ กำลังใจในการทำงานของเรา
No Comments